STUDIEDAG 06 03 2007 CULTUURPARTICIPATIE
Toen u naar hier kwam heeft u ongetwijfeld hier en daar tussen de straatstenen nog kleurige restjes confetti opgemerkt.
Jawel: u bent in Aalst en hier is carnaval is hier het jaarlijkse hoogfeest van de zogenaamde volkscultuur.
Carnaval is veel: veel volk, veel kleur, veel kermis, veel ambiance, veel eten en drinken. Maar geloof het of niet: cultuur in Aalst is veel meer dan dat.
Het is ook het cultuurcentrum, het kunstencentrum, het semi-professioneel en amateurtheater, het stedelijk museum, de academies voor beeldende kunsten en podiumkunsten, de bibliotheek, en nog zoveel meer…
Cultuur genoeg, maar is deze hier en elders wel voldoende toegankelijk voor iedereen…?
Cultuur voor iedereen!
Cultuur als basisrecht, als troost of als vorming, als richtingaanwijzer of uitlaatklep.
Het is in, iedereen heeft er de mond van vol, het zou evident moeten zijn.
En gelukkig wordt het dat ook steeds meer en meer, maar op vele plaatsen toch nog steeds onvoldoende en hier en daar zelfs onbestaande, of vergis ik mij.
Sinds de oprichting van het “Fonds voor Cultuurparticipatie voor mensen die in armoede leven”, is de financiële drempel voor heel wat minder begoede mensen, vaak ook echte cultuurliefhebbers kleiner geworden.
Aalst stelt ook via de stedenfondsmiddelen in samenwerking met onze plaatselijke welzijnsverenigingen een meer dan succesvolle kansenpas ter beschikking en laat Letsers
ook op cultureel vlak heel wat mogelijkheden sociaal-economisch omruilen.
Maar het gaat niet alleen om – letterlijk of figuurlijk- binnen te geraken in het zo divers cultuuraanbod.
Het gaat ook om betaalbaar vervoer, soepele kinderopvang, sociale codes, intellectuele bagage…
“Cultuur voor iedereen” veronderstelt inspraak en toeleiding, nuancering, dialoog, begrip en geduld.
Dames en heren, het is niet toevallig dat deze ontmoetingsdag plaats heeft in Aalst.
In de stad van Daens en Boon lijkt men historisch voorbestemd om alert te zijn voor zijn sociale en – in dit geval sociaal-culturele – rechten.
Als kersvers ocmw-voorzitter en welzijnschepen van deze stad, ben ik dan ook blij u vandaag te kunnen verwelkomen met een positief en toonaangevend verhaal.
Met de komst van onze gedreven cultuurfunctionaris Hilde De Brandt, en na een kwasi verloren jaar, ontmoetten cultuur en welzijn elkaar hier in een vruchtbare en respectvolle samenwerking.
Eerst bescheiden, nu al meer ambitieus.
De sociale sector – met name een aantal welzijnsverenigingen uit onze stad – het ocmw en de stedelijke diensten cultuur en cultuurbeleid legden hun ambities om een structurele doelgroepenwerking uit te bouwen bijeen.
Dat ging inderdaad niet zonder slag of stoot, er diende flink wat koudwatervrees overwonnen, maar andermaal bleek: samen is méér en beter.
Vanuit een gemeenschappelijke bekommernis – de deuren van de culturele instellingen wijd open zetten voor meer mensen – werd jarenlang vooral op het eigen terrein gewerkt om gaandeweg te groeien naar een eerst toevallig en naderhand gestructureerd overleg.
De visiegroep cultuurparticipatie die ontstond en groeide binnen het ocmw, is een volwaardig overlegorgaan met als grootste bekommernis kinderen mensen die in armoede leven, ook kinderen en jongeren warm te maken voor het cultuurbeleven.
Met alle respect voor hun ritme, hun vraag, hun mogelijkheden en beperkingen.
Participatie is meer dan ,,gaan naar’’. Het is ook ,,mee-doen’ en ,,mee-denken’’.
Participatie is deel hebben aan het leven, aan de gemeenschap, zich waardevol en gewaardeerd weten.
Kansen krijgen ook om op een eerlijke en constructieve manier mee te praten.
Wij voelen ons beter in een omgeving waar we onze stem kunnen laten horen, onze mening durven ventileren, onszelf kunnen zijn. Die anderen ook.
En we moeten daar in deze snelle en vaak bedreigende samenleving meer aandacht aan besteden.
Het ocmw kan in dat opzicht niet langer alleen een huis van primaire noden zijn – een dak, voedsel en verzorging – maar evolueert daarbij steeds meer naar een plek van samenlevingsbemiddeling.
Het was een juiste beslissing om het ambt van ocmw-voorzitter te koppelen aan het schepenambt stedelijk welzijnsbeleid.
Het laat de beleidsverantwoordelijken toe om àlle beslissingen te toetsen aan dat deel van de bevolking dat omwille van financiële, sociale of gezondheidsbelemmeringen extra aandacht nodig heeft.
Cultuur vormt daarbinnen onmiskenbaar een hefboom.
Kunst, sport, recreatie zijn alibi’s om mensen ontplooiingskansen te bieden.
Perspectief om waarden én elkaar te ontdekken.
De jongste jaren ontwikkelde de culturele en socio-culturele sector een heus instrumentarium om toeleiding te verscherpen en competentie te verhogen.
Maar naar mensen en gemeenschappen stap je niet met een kant- en klaarformule, je luistert en nuanceert, tekent noden op en toetst aan hun haalbaarheid.
Een ontmoetingsdag als vandaag is een leermoment.
Hoe doen we het en doen we het goed en niet in het minst waar halen we de middelen?
Wat kunnen we leren van anderen.
Net zoals ik onze plaatselijke verenigingen dankbaar ben voor hun ondersteuning bij deze beleidsvorming en- uitvoering ben ik ook de organisaties dankbaar die dit initiatief mogelijk maakten: Welzijnsschakels, Het Vlaams Netwerk waar Armen het woord nemen, Het Vlaams Ondersteuningscentrum voor de Basiseducatie, Samenlevingsopbouw Vlaanderen, Cultuurlokaal, Steunpunt Vakantieparticipatie, Kunst en Democratie en de Vlaamse Gemeenschap.
En laatst maar zeker niet minst: de medewerkers van het ocmw, de leden van de visiegroep, het betrokken Aalsterse welzijnsveld.
Wij van Aalst willen alleszins verder investeren in een gedragen participatiebeleid, zowel op het vlak van cultuur als op het vlak van lokaal sociaal beleid.
Dit nieuw ontmoetingshuis is daar het sprekende voorbeeld van.
Gebouwd met welzijnsmiddelen wil het een plek zijn waar iedereen iedereen ontmoet. Waar cultuur, welzijn, buurtwerk en dienstverlening elkaar als vanzelfsprekende partners vinden. Niet voor niets kreeg dit huis de naam ,,De Brug’’: het wil bruggen slaan tussen de historisch achtergestelde arbeidersbuurt rechteroever en het meer welvarende administratieve centrum van de stad, het wil een plek zijn waar culturen elkaar ontmoeten en waar op een creatieve en ontvoogdende manier aan cultuur wordt gedaan.
Voel u hier thuis vandaag, u bent van harte welkom.
Ik wens u allen een vruchtbare studiedag hier in Aalst, in deze kansenwijk, toevallig of niet oo in de week van de vrijwilliger én er zijn er hier velen aanwezig, op de vooravond van de vrouwendag.
Patrick De Smedt
ocmw voorzitter – schepen welzijn, sociale zaken en gezin