|
AFSCHEID VAN JOS DE GEYTER 9.01.2009
Voor altijd zo. Eén van die beelden is er één van de Jos, daar aan de toog, altijd op datzelfde plekske op de hoek. De Mikis, - later de Nieuwbeek - , Jos, een pakske Belga, een Palmke: geen beeld is zo vertrouwd, geen beeld hoort zo sterk bij dit huis. Geen beeld staat zo dicht op ons netvlies en zo diep in ons hart gegrift. Jos. Altijd alert voor een gesprek, een analyse, een kritische evaluatie, een geanimeerde discussie. Opposiet en kritisch, rechtuit en rechtaf. De gedroomde (soms ook gevreesde) gesprekspartner voor velen. Ook ik ging daar aan de toog graag bij hem zitten. Kameraden hebben altijd wel iets waar ze hun licht moeten laten over schijnen. En dan begon het gesprek, eerst rustig, en naarmate het aantal Palmpjes vorderde, steeds heftiger. Hoe dikwijls hebben we samen de wereld niet veranderd en verbeterd. Hoe vaak hebben we niet – elk vanuit onze eigen overtuiging - de revolutie voorbereid… Hilarisch was het vaak als we aan het einde van de avond vaststelden dat onze overtuigingen met het uur dichter bij mekaar kwamen te liggen….
Beste vrienden - met respect voor de anderen - vertrouwde beelden zijn niet voor eeuwig. De Jos, onze kameraad, ‘De laatste communist van Aalst’ zal de barkruk op de hoek niet meer bezetten. We moeten het voortaan zonder hem doen. Dit huis, zijn Mikis-Nieuwbeek, dit ontmoetingscentrum zal zonder Jos nooit meer hetzelfde zijn.
Enkele maanden geleden waren we hier nog samen om zijn 75ste verjaardag te vieren, een geslaagd paellafeest onder familie en vrienden, perfect georganiseerd door zijn kinderen. Het voelde toen reeds alsof we een belangrijke periode aan het afsluiten waren.
Jos, toen nog het feestvarken, relativeerde in zijn gekende stijl de drukte rond zijn persoontje en motiveerde ons samenzijn toen als volgt – ik citeer de jarige Jos 8 maand geleden:
“ Jullie kunnen zich afvragen waarom heeft deze zot het in zijne kop gehaald om op één van de meest onmogelijke momenten van ons bestaan een aantal mensen samen te roepen. Ik heb dat ergens uitgehaald en wel omdat ik de laatste paar jaar bestendig met de gedachte heb zitten spelen: verdomd vooraleer dat ik ooit mijn kaars definitief uitblaas wil ik toch nog eens met al mijn vrienden die voor mij iets voelen en waarvoor ik iets voel, nog eens samenkomen en een gezellige avond doorbrengen. En dit alvorens definitief de poorten te sluiten, een beetje poëtisch zou ik kunnen zeggen: de poort naar het niets staat op een kier, het volstaat dat er een waterhoos over ons komt en die poort vliegt open en ik wordt meegezogen en het is uit, gedaan, fini, slusch, carnietsj in het Russisch, enz. Deze week zat ik in Denderend Aalst te bladeren en mijn blik viel op de overlijdensberichten. En uit curiositeit ging ik eens kijken hoe het ongeveer ineen zit. Ik kwam tot de ontstellende vaststelling dat de meeste overlijdens zich situeren tussen de 73 en 78 jaar. Ik heb toen tegen mezelf gezegd, nu wordt het tijd dat ik me haast, anders is Pietje De Dood mij voor . En dan , wat ik jullie sterk zou gunnen, gaan jullie na mijn teraardebestelling of wat weet ik allemaal, nog gezellig samenkomen en jullie amuseren, maar ik zou het bijzonder jammer gevonden hebben dat ik er niet zelf bij kon zijn. En meer moet je er niet achter zoeken, dat is de innerlijke beweegreden waarom ik jullie heb uitgenodigd.”
Daarna zongen we, begeleid door Antoon allen samen: ‘lang zal hij leven, hij mag er iet op geven, lang zal hij leven in de gloria, …’.
Mildheid komt met de jaren, en dat was ook zo bij Jos. Maar laat ons eerlijk zijn: eigenlijk was hij geen gemakkelijke, mag ik zeggen een moeilijke? De Jos was (altijd minstens een beetje) eigenzinnig en koppig, vrijdenker en non-conformist, een dwarsligger en eeuwige opposiet.
Maar zijn vrienden kenden ook de gevoelsmens Jos. De man die stil kon worden van schoonheid en ontroering, die liefde en attentie uitstraalde voor zijn kleinkinderen Jonas en Steve, die mateloos gehecht was aan Slasjke, zijn trouwe kat. Hard en zacht. Voor en tegen. Jos was dialectisch in alles wat hij deed. Ten eerste, en ten tweede, … zo begon hij iedere redenering, laatst nog in het palliatief centrum, toen we samen zijn laatste oxfambiertje dronken en hij zijn laatste sigaretje rookte. Daarna werd de pijnpomp geïnstalleerd en werd hij niet meer wakker. Hij wist wat zo’n pijnpomp betekende, maar genoot nog één keer samen met de kinderen en de aanwezige vrienden, met Hilde, Luc, met kameraad PDS. Hoe moeilijk de situatie ook, toch argumenteerde hij nog één keer: ten eerste, en ten tweede… Dan groette hij ons ‘tot volgende week’, een week die niet meer zou komen, hij wist dat ook.
Jos, de regent wiskunde en licentiaat Oost-Europese letterkunde was een dialectisch en kritisch denker met een oprechte overtuiging, belezen en ideologisch sterk, een doordrijver en actievoerder, een idealist, een eerlijk politicus en een rechtuit journalist, een trouwe militant, een gewone kleine man, een marxist en …een overtuigd communist zonder enige persoonlijke ambitie.
Zijn stelling was dat geen van de in praktijk gebrachte communistische constructies de basisideeën ten volle respecteerden, zelfs niet benaderden. De ondergang van de verschillende communistische systemen in de wereld betekenden voor hem niet het einde van het gedachtegoed, wel integendeel. Hij bleef ervan overtuigd dat dé ideologie die de zijne was, vroeg of laat aanhang zou terugwinnen en opnieuw in uitvoering gebracht worden. Hij noemde het een toekomstige fout in de geschiedenis als dat niet zou gebeuren.
Hoe onverzettelijk zijn denken en handelen ook, het belette hem niet om tegelijk openingen te maken voor samenwerking ter linkerzijde: aan de toog tussen pot en pint, dagdagelijks in zijn job, in zijn Ajuintje, bij allerlei acties, tijdens de 1 meivieringen en zelfs bij verkiezingen.
Zo trokken we een 10 tal jaar geleden: de communisten, de groenen en de socialisten nog aan één zeel op de foto voor ons gezamenlijk progressief meiavondfeest in de aanloop naar de verkiezingen.
Jos had een sterke overtuiging maar sloot er zich niet in op. Het ondervoorzitterschap van de stuurgroep internationale samenwerking, zijn actieve inbreng en sympathie voor welzijnsorganisaties, zijn betrokkenheid met vredesacties en -organisaties… ze illustreren zijn sterke rechtvaardigheidsgevoel. De belangrijkste verwezenlijking inzake progressieve samenwerking bracht Jos samen met anderen tot stand bij de overgang van de communistische kontaktclub Mikis Theodorakis naar het pluralistisch ontmoetingscentrum De Nieuwbeek. Dat we hier vandaag in dit huis samenkomen is in grote mate zijn verdienste, de nalatenschap van Jos aan progressief Aalst. Het is een prachtig kado, maar geen gemakkelijk. In tijden van crisis staat de solidariteit zwaar onder druk, en het is weer zover… De Nieuwbeek heeft het moeilijk, maar hoe moeilijk ook… Marc, maar ook alle anderen, beste vrienden, we zijn het aan Raymond, en nu ook aan Jos verschuldigd: ‘De Nieuwbeek moet blijven’.
Laat het overlijden van Jos voor ons allemaal, voor diegenen die direct betrokken waren, zijn of kunnen zijn, een nieuwe stimulans zijn om De Nieuwbeek in stand te houden, in welke vorm ook maar zonder de basisidee op te geven. Ik had het aan Jos graag nog zelf willen zeggen: het nieuwe dossier voor financiële ondersteuning van De Nieuwbeek gaat de goede kant op. Laat ons alle kansen benutten. Dat is het mooiste afscheidsgeschenk en de beste nagedachtenis die we hem kunnen geven. We zijn het Jos verschuldigd, hij die zijn leven lang, voor een karig loon maar een omgekeerd evenredige inzet dit engagement heeft opgenomen. Zelfs na zijn pensionering, en tot zolang hij nog kon, kwam hij hier dagelijks als vrijwilliger werken aan een meer rechtvaardige, solidaire en verdraagzame samenleving. Zijn ideaal, dat we altijd met hem hebben gedeeld.
Nadine, Veerle, Anneke en Bart, jullie mogen terecht fier zijn op jullie papa en vake. De vrijgezel, de alleenstaande vader die naast zijn drukke bezigheden er toch in slaagde, om ondanks de soms moeilijke situatie, ook nog eens goed zorg te dragen voor zijn opgroeiende en zo liefhebbende kroost.
Jos, jij die mij als jonge knaap het marxisme aanleerde, jij die mij over de partijgrenzen heen steeds steunde, ik zal je missen, wij allemaal hier zullen je missen.
We missen in deze periode je veroordelende kritiek op het geweld in Gaza, we missen je scherpe analyses in je Ajuintje. Als hulde aan jou – ja, wellicht tegen je goesting, maar we negeren je opposiete stem – geven wij straks je laatste Ajuintje uit Jaargang 30 nr. 275. Met woorden vol dank en waardering voor een kameraad zoals jij er één bent geweest.
Laatst op uw verjaardagsfeest zongen wij nog samen de Internationale. Ik koester dat moment. Jos, de laatste communist, beste vriend, kameraad, - vaarwel en weet dat “ ’t reedlijk willen ooit zal stromen over d’aarde”. Jij, Jos ,hebt hiertoe alvast een steen verlegd in deze als maar “meer rijzende stroom”. “Ooit horen de makkers de signale, ooit ontwaken de slaafgeboornen en horen de broeders hoe gelijkheid spreekt”. Jos, we willen met jou geloven dat “Ooit d’internationale zal heersen op aard”, want …“rood is brood !”.
Uw kameraad PDS Patrick De Smedt
|
Sommige
beelden raken zo vertrouwd dat ze een onwrikbare verworvenheid lijken: nooit
meer anders.